काठमाडौं। धेरै देशहरुले नेपाललाई कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप उपलब्ध गराउने आश्वाशन दिएका छन् ।
त्यसमध्ये भारतले सबैभन्दा पहिला नेपाललाई १० लाख डोज खोप उपलब्ध गराइसकेको छ ।
भारतले खोप उपलब्ध गराएपछि चीनले पनि ३ लाख डोज खोप उपलब्ध गराउने भनेको छ । पछि २ लाख थपेर चीनले ५ लाख डोज खोप अनुदान दिने भएको छ ।
चीनले भारतको सिको गर्न खोजे पनि आवश्यक कागजात नबुझाउँदा सिनोफार्मले उत्पादन गरेको खोप नेपालमा स्विकृत भएको छैन् ।
नेपालमा राजनीतिक संकट चुलिदा चीनले एकाएक उग्ररुपमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीमा आफ्नो सक्रियता बढाएको थियो । तर, कोरोना भाइरसको माहामारीले संकट चुलिदा भने चीन मौन बसेको छ ।
चीनले ५ लाख डोज खोप दिने भने पनि खोपको सुरक्षा एवं प्रभावकारीताको उचित जानकारी सार्वजनीक नगर्दा खोपमाथि नै प्रश्न उठेको छ ।
पाकिस्तानमा सिनोभ्याकको खोप १६ देखि ६० वर्ष उमेर सहुकाहरुमा मात्रै दिइएको थियो । यसले निकै नै साइड इफेक्ट देखाएको छ । पेरुमा पनि स्वास्थ्य समस्या दिएपछि चिनियाँ खोप दिन रोक लगाइएको छ । अर्काे कुरा चिनियाँ खोप भारतको भन्दा महँगो छ । जुन एक खोपको मूल्य नै साढे १९ अमेरिकी डलर छ ।
चिनियाँ खोप ७९.३ प्रतिशत प्रभावकारी दाबी गरिएको छ । तर, चीनले खोपको परीक्षण सम्बन्धीको तथ्यांक सावैजनीक नगर्दा विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय जर्नलहरुमा खोपमाथि प्रश्न उठेको छ ।
बेलायतले पनि भारतमा सेरम इन्सिट्युटबाट उत्पादीत खोप नेपामा उपलब्ध गराउने आश्वासन दिएको छ । त्यस्तै रुसले पनि स्पुतनिक खोप उपलब्ध गराउने भएको छ, तर, नेपाल सरकारले स्विकृती दिएको छैन् ।
नेपालमा स्वीकृती पाएको एउटै मात्र खोप भारतमा उत्पादीत कोभिसिल्ड हो । जुन भारतको सेरम इन्सिच्युटले उत्पादन गरेको हो ।
चीनले आफ्नो खोप प्रभावकारी र सुरक्षीत दाबी गरेपनि आवश्यक कागजात एवं तथयांक उपलब्द नगराउँदा खोपमाथि आशंका छ । चीनले नेपाललाई खोप किन्न लगाउन खोज्दा अनुदानको कुरा लुकाउँने गरेको छ । युनाईटेड अरब एमिरेट्स, बहराइन, पाकिस्तान र इजरायलमा चिनियाँ खोप प्रयोग भएपनि प्रभावकारीतमाथि प्रश्न उठेको छ ।
परराष्ट्रमन्त्रालयले चिनियाँ खोपबारे पाएको तथ्यांक अनुसार यो खोप भण्डारणका लागि समेत चुनौती हुने देखिएको छ ।
चीनले कोरोना भाइरविरुद्धको खोपलाई बिजनेस बनाउँन खोजेका कारण चीनलाई सबै मूलूकहरुले हेर्ने दृष्टिकोण फेर्न थालेका छन् ।
उसोत चीनले आफ्नै प्रयोगशालामा नै कोरोना भाइरस बनाएको भनेर समेत चीनको आलोचना हुँदै आएको छ । चीनले नै पूरै विश्वलाई कोरोना भाइरसको संकटमा पारेको आरोप समेत छ ।
नेपाललाई ५ लाख डोज खोप दिने भनेपनि यो खोपमाथि आशंका भएका कारण सरकारले लगाउने सम्भावना कम छ । विज्ञहरुले समेत चिनियाँ खोप नलगाउन भन्दै तर्क गर्न लागेको बताइएको छ ।
